هم‌اندیشی دستورالعمل صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان
ساترا با هدف تعامل با مردم، به عنوان اولویت پیشرفت در حوزه صنعت صوت و تصویر فراگیر، از شما عزیزان دعوت مى‌کند با شرکت در نظرسنجی «دستورالعمل صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان در رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر»، بعد از مطالعه دستورالعمل، ضمن پاسخ به سوالات نظرسنجی،نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
مقدمه
برخی گروه‌های مخاطب صوت و تصویر فراگیر به جهت ویژگی‌های رشدی و روحی، آسیب‌پذیر تلقی می‌شوند و نسبت به عموم مخاطبان، نیازمند حمایت بیشتری هستند. از طرفی با توجه به این تفاوت‌ها در مخاطبان، دسترسی این گروه‌های آسیب‌پذیر به برخی محتواها دربردارنده خطراتی است. کودکان و نوجوانان حق استفاده از محصولات رسانه‌ها را دارند به شرط آ‌نکه این محصولات برای تأمین نیازها و علایق آنها و رشد سالم جسمی، روحی و عاطفی آنها عرضه شده باشد و برخلاف مصلحت کودکان و نوجوانان نباشد؛ بنابراین باید در برابر محصولات مضر رسانه‌ای و سایر موارد در فضای مجازی از کودکان و نوجوانان محافظت کرد. به همین منظور، جهت ممنوعیت انتشار محتوا و رعایت ویژگی‌های فنی و محتوایی تکالیفی برای رسانه‌ها تعیین می‌شود که ابلاغ آن از طریق این دستورالعمل خواهد بود.
ماده۱– در این دستورالعمل، واژگان و عبارات در معانی مشروح زیر به کار می‌رود:
۱-۱ کودکان و نوجوانان: کاربران رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر که سن آنها کمتر از ۱۸ سال شمسی است.
۱-۲ توصیف‌گر رده‌بندی سنی محتوا: نماد تعیین‌شده از سوی ساتراست که ویژگی‌های مختلف، مخاطرات محتوا و علت رده سنی تعیین‌شده را برای آگاهی مخاطب بیان می‌کند.
ماده۲– رسانه ملزم به رعایت موارد ذیل است:
۲-۱ رده‌بندی سنی محتوای صوت و تصویر فراگیر با در نظر گرفتن گروه‌های سنی پنج‌گانه و نیز موضوعات ۱۳گانه مشمول رده‌بندی سنی، طبق شیوه‌نامه رده‌بندی سنی اعمال شود.
۲-۲ توصیف‌گر رده‌بندی سنی محتوا طبق شیوه‌نامه رده‌بندی سنی، به نحوی که به راحتی برای کاربر قابل رؤیت و تشخیص باشد، درج شود.
۲-۳ در صفحه اصلی رسانه، محتوای مربوط به کودکان، از طریق دسته‌بندی از سایر محتواها متمایز شود.
۲-۴ رسانه موظف است ابزار «کنترل والدین» را برای محدودیت در دسترسی کودکان ایجاد کند.
تبصره: ویژگی‌های ابزار کنترل والدین با توجه به نوع فعالیت رسانه در سند پیوست الزامات ارائه می‌شود.
۲-۵ تدابیر لازم جهت رعایت حریم خصوصی و حفظ محرمانگی اطلاعات شخصی کودکان و نوجوانان اتخاذ شود.
۲-۶ جمع‌آوری، افشا، مبادله و استفاده از اطلاعات گردآوری‌شده از کودکان ممنوع است.
تبصره: جمع‌آوری، افشا، مبادله و استفاده از اطلاعات گردآوری‌شده از کودکان تنها با رضایت اولیای قانونی برای بهبود تجربه کاربری و ارائه پیشنهاد به کاربر امکان‌پذیر است.
۲-۷ تبلیغات نمایش داده‌‌شده (قبل، حین و بعد از پخش محتوا) برای کودکان و نوجوانان باید متناسب با محتوای اصلی باشد و الزامات شیوه‌نامه رده‌بندی سنی در آن رعایت شود.
۲-۸ رسانه‌ای که محتوای آموزشی برای کودکان و نوجوانان ارائه می‌دهد باید پیشخوان جداگانه برای ارائه خدمات آموزشی ایجاد کند.
۲-۹ رسانه موظف است در بخش گزارش کاربران، موضوعات مربوط به کودکان از جمله رعایت نشدن رده‌بندی سنی و عدم تناسب رده‌بندی سنی تبلیغ با محتوا را ایجاد کند و گزارش‌ها را با قید فوریت رسیدگی و پاسخ مناسب را حداکثر ظرف ۲۴ ساعت به گزارش‌دهنده اعلام کند.
ماده۳– انتشار موارد ذیل ممنوع است:
۳-۱ نمایش کودکان و نوجوانان به صورت عریان
۳-۲ محتوای مروج اعتقادات و باورهای خرافی و انحرافی آسیب‌زننده و مغایر با موازین اسلامی و آیین‌ها و مناسک آن باورها، بدون قصد تحلیل و نقد
۳-۳ ارائه مفاهیم انتزاعی شبهه‌برانگیز در محتوای اعتقادی و دینی
۳-۴ نمایش و ترویج اقدامات خطرناک (حتى با اجرای کودکان) همچون پرش از ارتفاع، استفاده از مواد منفجره، بازی با آتش، درگیری و تعقیب دزدان و قاتلان بدون قصد تحذیر و هشدار
۳-۵ نمایش حیوان‌آزاری و نمایش برقراری رابطه عاطفی افراد (به ویژه کودکان) با حیوانات ناقل بیماری
۳-۶ آموزش و تشویق و ترویج اباحی‌گری یا ارتکاب محرّمات شرعی
۳-۷ تشویق و ترویج و عادی‌سازی هتک حرمت والدین و بزرگسالان
۳-۸ گفتار و رفتار صریح یا شدید توهین‌آمیز، تبعیض‌آمیز و نفرت‌پراکن
۳-۹ نمایش جزئیات زخم و جراحات عمیق مثل قطع یا متلاشی شدن عضو در موضوعات و فرایندهای پزشکی، بهداشتی و علمی.
ماده۴– هر قسم از تبلیغات تجاری که حاوی حداقل یکی از موارد زیر باشد، ممنوع است:
۱-۴ تبلیغات گمراه‌کننده: هر نوع محتوای تبلیغات تجاری است که اطلاعات نادرست یا ناقص را به کودک ارائه می‌کند و موجب گمراهی کودک یا تحت تأثیر قرار دادن قضاوت او یا به اشتباه انداختن وی در تشخیص کالا یا خدمت با کالا یا خدمت دیگر می‌شود.
۴-۲ تبلیغات نامحسوس: گنجاندن نمایش محصول، خدمت یا علامت تجاری به صورت غیرواضح در محتوای تبلیغات به نحوی که در ازای دریافت پول یا عوض مشابه باشد.
۴-۳ فروش از راه دور: آن دسته از محتوای تبلیغات تجاری که به صورت مستقیم راه‌های ارتباطی جهت خرید کالا یا خدمت را عرضه می‌کند.
۴-۴ استفاده از افراد مشهور جهت ترغیب کودک
۴-۵ تشویق کودک به شرکت در مسابقات و قرعه‌کشی‌ها در قبال دریافت جایزه
ماده ۵– رسانه در صورت تخلف از این دستورالعمل با تشخیص کمیته رسیدگی به تخلفات ساترا مشمول تنبیهات ذیل می‌شود:
۱- تذکر همراه با درج در پرونده
۲- اخذ تعهدنامه کتبی
۳- درج عذرخواهی یا اصلاحیه در سایت
۴- ممنوعیت بارگذاری مطلب جدید به مدت حداکثر یک هفته
۵- ارائه خدمات رایگان مبنی بر آموزش سواد رسانه‌ای کودکان
۶- ممنوعیت فروش حق اشتراک جدید به مدت حداکثر یک هفته
۷- محرومیت یا محدودیت در تبلیغات بازرگانی و حامی مالی برنامه‌‌های تلویزیونی
۸- عدم ارائه تاییدیه‌های جدید ساترا
۹- محرومیت از مدیریت رسانه
۱۰- مسدودسازی (فیلترینگ) رسانه
۱۱- لغو مجوز رسانه
ماده۶- ساترا مرجع تفسیر این دستورالعمل است و بر حسن اجرای آن نظارت می‌کند.